Balkan

Βρήκα αυτό το άρθρο που δημοσιεύτηκε πριν λίγο καιρόσε εφημερίδα της Σόφιας από την εργασία του καθηγητού μου Ρομπέρτο Ροντρίγκιεθ Μιλάν και είπα να το μεταφέρω εδώ για να δούμε πως μας βλέπουν οι άλλοι
Βαλκάνια
Ο ρόλος της Ελλάδας στα Βαλκάνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου

Υπό τον τίτλο «Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο η Ελλάδα αντιλήφθηκε ξανά πως είναι βαλκανική χώρα», η εφημερίδα «Μονίτορ» της Σόφιας δημοσιεύει σήμερα αποκλειστική ανάλυση των καθηγητών Φρασνίσκο Βεϊγκα και Ρομπέρτο Ροντρίγκες Μίλαν, σύμφωνα με τους οποίους κατά τα τελευταία χρόνια οι εκλογές στην Ελλάδα προκαλούν φυσιολογική περιέργεια κυρίως στην Ισπανία.

Διευκρινίζεται ακόμη ότι οι εκλογές στην Ελλάδα τραβούν το ενδιαφέρον όχι μόνο λόγω των οικογενειακών δεσμών μεταξύ των δύο βασιλικών οικογενειών, αλλά και λόγω των σοσιαλιστών σε σχέση με την ομοιότητα μεταξύ του Ισπανικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος και του ΠΑΣΟΚ, αλλά στο τελευταίο διάστημα και μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του Λαϊκού Κόμματος.

Τούτη η τάση παρατηρείται από τη δεκαετία του 70, όταν η ελληνική μεταβατική περίοδος έγινε μοντέλο για την Ισπανία και την Πορτογαλία. Τότε στις δύο αυτές χώρες άρχισαν να κάνουν λόγο για «Fragmalis», εννοώντας «συμμαχία αλά ελληνικά», ενώ ο μαχητικός αντιαμερικανισμός της Αθήνας προκαλούσε θαυμασμό.

Σημειώνεται ότι δεν είναι συνηθισμένη η πρακτική να υπολογίζει κανείς στον ιστορισμό και να υποβάλει κανείς σε ανάλυση μια σωρεία ονομάτων, συνδεδεμένων με την Βυζαντινή Αυτοκρατορία και με εθνικιστικο-θρησκευτικές αιτιολογίες της ορθοδοξίας. Πασίγνωστα είναι τα περιφρονητικά σχόλια του Τσόρτσιλ για τους ΄Ελληνες.

Από την άλλη όμως δεν λαμβάνονται υπόψη ορισμένες ιδιαιτερότητες της χώρας όπως π.χ. ότι η ίδια έχει 3000 νησιά και βρίσκεται στα Βαλκάνια. Πράγματι η Ελλάδα είναι βαλκανική χώρα που η ίδια το αντιλήφθηκε και πάλι μετά τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου το 1989. Η Αθήνα μαζί με την Κωνσταντινούπολη είναι η μεγαλύτερη μητρόπολη στην Βαλκανική χερσόνησο και έχει όλο και μεγαλύτερη επιρροή στις βόρειες γειτονικές χώρες της.

Αυτό το θέμα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, έχοντας υπόψη το γεγονός ότι για τους βόρειους γείτονές της η Ελλάδα είναι η φυσιογνωμία του ενδεχόμενου μέλλοντος, βέβαια σε περίπτωση που όλα πάνε καλά και η ΕΕ υποδεχτεί τις βαλκανικές χώρες στους κόλπους της.

Μετά τον καταστροφικό Εμφύλιο Πόλεμο, τη δικτατορία και την μακροχρόνια ένταση με την Τουρκία η Ελλάδα σιγά-σιγά πέτυχε με ιδιόκτητα μέσα πολιτική και κοινωνική σταθερότητα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υπόδειγμα για τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες. Μια από τις ιδέες που η Ελλάδα δίνει στις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες, είναι ο δικομματισμός. Στη Δύση μπορεί να ακούγεται λίγο παράξενο αυτό, όμως η αστάθεια που προϋποθέτει η έλλειψη κομμάτων-κλειδιών, μετατρέπεται σε πολιτικό δράμα για τις βαλκανικές χώρες. Σε ορισμένα μέρη στα Βαλκάνια είτε λείπουν εκπρόσωποι της μετριοπαθούς, ακόμη και της ριζοσπαστικής αριστεράς (στη Σερβία και τη Ρουμανία), είτε η δεξιά είναι κατεστραμμένη (στην Αλβανία) και μοιάζει όλο και περισσότερο με τον εθνικισμό (στην ΠΓΔΜ, τη Βοσνία, την Κροατία).

΄Ολα αυτά είναι απόρροια πολλών επώδυνων μεταβατικών περιόδων, συνοδευόμενων με πολέμους, επαναστάσεις και διατάγματα, καθώς και εξαιτίας της έλλειψης χρόνου για την απαραίτητη συνένωση, κάτι που οι ΄Ελληνες πέτυχαν και την εκμεταλλεύθηκαν. Γι΄αυτό χρειάζεται οι βαλκανικές χώρες να ξεπεράσουν τις επωνυμίες εθνοτικο-εθνικιστικής προέλευσης και να καταβληθούν προσπάθειες για τον σχηματισμό αριστεράς και δεξιάς.

Εδώ ακριβώς θα ήταν καλύτερα να αναρωτηθούμε γιατί στο τελευταίο διάστημα η δεξιά κερδίζει τις εκλογές ή κέρδισε πλειοψηφία σε χώρες όπως η Κροατία, η Βοσνία, η Σερβία και η Ελλάδα.

Για την Σερβία η απάντηση είναι εύκολη – επειδή δεν υπάρχει αριστερά. Εκεί το σοσιαλιστικό κόμμα έμεινε χωρίς πανιά, αφού επί πολλά χρόνια υπήρξε βάση του καθεστώτος του Μιλόσεβιτς. Και παρόλο που εμφανίστηκε καλύτερα στις τελευταίες εκλογές, κέρδισε μόνο το 7.5% των ψήφων.

Είναι αλήθεια ότι η νέα κυβέρνηση του Κοστούνιτσα μπορεί να επιβιώσει μόνο σε περίπτωση που δεχτεί την κοινοβουλευτική υποστήριξη των σοσιαλιστών. Σύμφωνα με τους δυτικούς παρατηρητές, αυτό μοιάζει περισσότερο με σκάνδαλο, παρά πραγματική απειλή για την δεξιά.

Στη Βοσνία η κατάσταση μοιάζει πάρα πολύ με εκείνη στη Σερβία – η αριστερά αποτελεί ενδιαφέρουσα πολιτική διεθνοτική εναλλακτική λύση, αλλά δεν ελέγχει την εξουσία. Στην Κροατία και την Ελλάδα η εικόνα είναι απολύτως διαφορετική, να γιατί η εξήγηση για την επιστροφή της δεξιάς ερμηνεύθηκε με το «νόμο του εκκρεμούς». ΄Ομως, από μια πιο διεξοδική ανάλυση βγαίνει ότι η νεοφιλελεύθερη δεξιά είναι το καταλληλότερο μέσο για ένταξη ή επιτυχία στην ΕΕ, απ΄ό,τι η σοσιαλιστική αριστερά.

Στην Ελλάδα η φοβερή γραφειοκρατία που προώθησε το ΠΑΣΟΚ, χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και συνέβαλε στην κοινωνικο-πολιτική σταθερότητα. Τώρα όμως αυτό μετατράπηκε σε κατάρα. Μερικές ημέρες πριν τις εκλογές ένας από τους ισχυρούς στη Νέα Δημοκρατία, ο Βύρων Πολυδόρας, δήλωνε ευρέως ότι θα αφήσουν στο δρόμο 10.000 δημόσιους υπαλλήλους. Χάρη στο ταλέντο συμφιλίωσης του Καραμανλή ότι ξέρει για την έλλειψη εφεδρικών στελεχών του κόμματος, ο Πολυδόρας πλήρωσε πανάκριβα τους επαίνους του και έτσι σβήστηκαν οι πιθανότητες να αναλάβει τα ηνία της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Είναι αλήθεια όμως ότι η τεράστια ελληνική γραφειοκρατία είναι ένας δεινόσαυρος που βαδίζει αργά και αναποτελεσματικά. Αυτό έχει σχέση και με το γεγονός ότι η Αθήνα δεν εργάζεται καλά στις Βρυξέλλες και παίρνει μόνο ελάχιστο μέρος των επιχορηγήσεων της ΕΕ που επιδιώκει.

΄Ετσι κι αλλιώς οι γειτονικές προς την Ελλάδα χώρες κάνουν το λανθασμένο συμπέρασμα ότι οι Βρυξέλλες προτιμούν περισσότερο τη δεξιά. Τούτη η δεξιά όμως μπορεί να αποκτήσει ριζοσπαστικές διαστάσεις, έτσι όπως έγινε στην Αυστρία και την Ολλανδία. Είναι ολοφάνερο ότι αυτό το μήνυμα βρήκε καλή υποδοχή στη Ρουμανία, όπου ο ακραίος εθνικιστής Βαντίμ Τούντορ κέρδισε πολλές ψήφους στις τελευταίες εκλογές, ενώ και στην Αλβανία το Δημοκρατικό Κόμμα συγκεντρώνει όλο και περισσότερες ψήφους στη μάχη κατά των σοσιαλιστών.

Το χειρότερο στην περίπτωση για τα Βαλκάνια θα είναι εάν γίνει σαφές ότι τα πολιτικά συστήματα λειτουργούν χωρίς συγκεκριμένο οργανωτικό δίκτυο και ότι αν η δεξιά προσφέρει αναποτελεσματική διακυβέρνηση, τότε οι βαλκανικές χώρες θα πρέπει να λάβουν αρκετά δύσκολες αποφάσεις για τυχόν αλλαγή του καθεστώτος.

Στην Ελλάδα, ευτυχώς, έμαθαν το μάθημά τους και στην Ορθόδοξη Λαϊκή ΄Ενωση «Λ.Α.Ο.Σ» συγκεντρώθηκαν τα στελέχη της παλιάς εθνοφρουράς της Χούντας, των φιλομοναρχικών και των ορθόδοξων που έφυγαν από τη Νέα Δημοκρατία. ΄Ετσι από την πλευρά της η Νέα Δημοκρατία πέτυχε να προωθήσει το μήνυμά της για συμφιλίωση και να απελευθερωθεί από την εικόνα της «τρομερής δεξιάς», καταλήγουν την ανάλυσή τους προς την εφημερίδα «Μονίτορ» της Σόφιας οι καθηγητές Φρασνίσκο Βεϊγκα και Ρομπέρτο Ροντρίγκες Μίλαν

http://www.bnr.bg/radiobulgaria/emission_greek/theme_balkani/material/28042004_balkan.htm